Các phương tiện thông tin đại chúng cho biết, cuối tuần qua, Quốc hội đã không thông qua các điểm mới của Bộ luật số 219/1995 Sb., nhằm mục đích xóa bỏ giới hạn quyền mua bất động sản của người nước ngoài ở Séc. Liệu điều đó có đồng nghĩa với việc người nước ngoài vẫn không được quyền mua bất động sản ở Séc hay không?

Cấm người nước ngoài mua bất động sản ở Séc

Trong kế hoach gia nhập Liên minh châu Âu của Cộng hòa Séc vào tháng 5 năm 2004 đã có những sự e ngại rằng những người nước ngoài giàu có sẽ mua dần dần hết các loại bất động sản ở Séc. Đó chính là lý do mà các chính trị gia đại diện của Cộng hòa Séc đã đàm phán về cái gọi là “giai đoạn quá độ” nhằm giới hạn các quyền mua bất động sản của người nước ngoài ở Séc. Đặc biệt đối với đất nông nghiệp (thời kỳ quá độ này sẽ kéo dài đến năm 2011) thì thời hạn được xác định là 5 năm. Trong thời gian này, những người nước ngoài chỉ có thể mua bất động sản ở Séc theo các điều khoản của Bộ luật số 219/1995:

Theo Bộ luật số 219/1995 Sb, điều 14, khoản 2 thì chỉ các đối tượng sau đây mới có quyền mua bất động sản ở Séc:

1. Người Séc
2. Người nước ngoài mang quốc tịch Séc
3. Người nước ngoài là công dân của các nước trong khối Cộng đồng châu Âu được phép cư trú ở Séc (Lưu ý: Theo Bộ luật số 161/2006 Sb thì được thay thế bằng “Chứng nhận cư trú tạm thời trên lãnh thổ Cộng hòa Séc của công dân các nước thuộc Liên minh châu Âu).
4. Người nước ngoài – Các công ty có trụ sở ở Séc hoặc có một bộ phận của Công ty được phép kinh doanh ở Séc.
5. Những người nước ngoài khác chỉ có thể:

1. Đồng sở hữu
2. Các cơ quan đại diện của các nước với điều kiện có mối quan hệ ràng buộc
3. Tài sản chung của các cặp vợ chồng trong đó chỉ cần 1 trong 2 người có quốc tịch Séc hoặc là người Séc
4. Từ bà con họ hàng cùng huyết thống, anh chị em họ hoặc vợ chồng
5. Đổi lấy bất động sản khác trong nội địa mà giá cả của nó được xác định theo văn bản pháp lý riêng 13a) không được vượt qua giá ban đầu của bất động sản được xác định theo văn bản pháp lý riêng 13a).
6. Trên cơ sỏ quyền mua của người đồng sở hữu
7. Xây dựng ngay trên mảnh đất mà mình sở hữu
8. Nếu liên quan đến thửa đất được sử dụng với cùng một mục đích đã được xây dưng có quyền chủ sở hữu hoặc
9. Trường hợp được quy định theo một điều khoản riêng 13b) của bộ luật

Tình hình sau thời kỳ quá độ

Sau khi hết thời hạn 5 năm của thời kỳ quá độ kể từ khi Cộng hòa Séc gia nhập Liên minh châu Âu (mùng 1 tháng 5 năm 2009) thì tự động quyền mua bất động sản ở Séc sẽ được sửa đổi theo quy định của luật pháp châu Âu. Tức là các quy định quyền mua bất động sản của châu Âu sẽ được áp dụng cả ở Séc đảm bảo cho việc tự do huy động vốn, nhân lực mặc dù Bộ luật của Séc về mặt hình thức vẫn còn có hiệu lực và đó lại là một điều hoàn toàn khác.

Với mục đích trách có sự mâu thuẫn về mặt pháp lý, cuối tuần trước Bộ Tài chính đã đệ trình lên Quốc hội Cộng hòa Séc những sửa đổi mới của Bộ luật. Bời vì trên thực tế hiện nay điều số 2 khoản 14 của bộ luật đã không còn có hiệu lực thi hành. Dự kiến mới chỉ thảo luận về nặt hình thức nhưng không ngờ đề nghị này đã bị cánh tả bác bỏ.

Việc bác bỏ những sửa đổi của bộ luật sẽ có hậu quả như thế nào?

Những người nước ngoài có thể tùy ý mua bất động sản ở Séc được không? Được. Mặt khác cũng còn có những kẽ hở ngay cả trong thời kỳ quá độ còn hiệu lực. Hợp đồng về việc thành lập Cộng đồng châu Âu đã chỉ rõ là tất cả mọi hạn chế pháp lý đối với các nước thành viên của Liên minh châu Âu, cũng như đối với nước thứ ba khác sẽ bị xóa bỏ. Đối với người nước ngoài vì thế việc sửa đổi bộ luật không được thông qua cũng chẳng có ảnh hưởng gì đó cũng là điều mà chính Bộ Tài chính cũng đã khẳng định.

Theo ông Tomáš Zídek, Thứ trưởng Bộ Tài chính thì trong trường hợp có sự mâu thuẫn trong việc mua bán bất động sản của người nước ngoài thì đương nhiên không chỉ nhà nước mà ngay cả các cơ quan hữu quan của châu Âu cũng đều đứng về phía quyền lợi của người mua. Còn những sửa đổi của bộ luật thực tế chỉ là những sửa đổi mang tính hình thức nhằm điều chỉnh về mặt pháp lý luật của Séc với luật của Liên minh châu Âu.

Thoạt nhìn cứ tưởng là việc không thông qua những sửa đổi của bộ luật sẽ không có chuyện gì xảy ra. Nhưng điều đó hoàn toàn không đúng. Trong bộ luật của Séc vì thế vẫn tồn tại những điều khoản không chỉ theo Bộ Tài chính cần phải điều chỉnh cho phù hợp (có tác dụng) với Hợp đồng quốc tế nếu không có thể bị phía Liên minh châu Âu phạt vì những lý do không tôn trọng các điều khoản đã ký kết giữa Cộng hòa Séc và Liên minh châu Âu.

Ông Tomáš Zídek cũng kết luận rằng Cộng hòa Séc có thể bị phạt khi các cơ quan chức năng của Séc cấm hoặc ngăn cản một người nước ngoài nào đó mua bất động sản. Sự việc này có thể không xảy ra bởi vì trong trường hợp này thì các quy định pháp lý của Séc chịu sự chỉ đạo, chi phối bởi các quy định pháp lý của Liên minh châu Âu.. Nhưng trong trường hợp Tòa án Haag mở phiên xét xử thì chúng ta sẽ phải biện bạch là chúng ta đang chuẩn bị những sửa đổi mới của bộ luật và cố gắng giải thích thấu đáo hơn cho các Nghị sĩ. Chỉ có như vậy ta mới có thêm thời gian để sửa đổi.