Tết Đinh Hợi đối với tôi đặc biệt có ý nghĩa. Vì tuổi tôi là tuổi lợn. Mọi người thường bảo, vì thế nên tính tôi vui vẻ, hiền lành, dễ kết bạn, chịu được gian khổ…và hơi lộn xộn. Thế mà đến năm 25 tuổi tôi chỉ biết mình sinh năm 1935, chấm hết. Hiện nay nhiều người sinh cùng năm 1935 với tôi đã đi rồi, và  những kẻ vẫn ở lại thì không ít người càng ngày càng bị cô đơn.  Riêng tôi sống thoải mái và vui sướng trong đám đông bạn bè cùng năm tuổi. Và điều đặc biệt, cứ một chu kỳ địa chi 12 năm gia đình lợn của chúng tôi  lại được thêm một lứa, mạnh khoẻ, thông minh, gia nhập cùng đồng bọn. Làm sao không vui được. Một góc nhìn có phần hài hước, nhưng đó cũng là phép lạ và sức hấp dẫn của sự hiểu biết một chút truyền thống văn hoá của nhau.

     Bạn có biết tại sao nhiều người Séc tương đối giàu có không? Hoặc ít ra quanh năm đều có khá nhiều đồng kuron trong túi tiền không? Đơn giản: vì đêm No-en, tức đêm giao thừa của người Séc, khi các gia đình chuẩn bị ăn món cá chép truyền thống của họ, mỗi người sẽ phát hiện được bên cạnh cái đĩa ăn xúp cá một gói nhỏ bằng băng dán chứa năm bảy tấm vẩy cá được người nấu ăn bao bọc cẩn thận để mọi người đưa vào túi tiền ngay, nó sẽ bảo đảm cả năm túi tiền của họ không bao giờ vắng tiền! Hiện nay thì đã hay, còn sau này khi nào được dùng đồng euro thì càng thú vị chứ! Thế mà rõ ràng người Séc lại thích nghỉ ngơi quá trời. Nếu Xù mình kết hợp phép lạ của họ với sự cần cù truyền thống của ngưới Việt thì sẽ có tác dụng đến mấy!

     Chuyện vui. Nhưng không phải chỉ là vui suông. Vì nó cũng gợi ý một sự thật: sự hiểu biết truyền thống của nhau làm cho người ta biết thông cảm với nhau nhiều hơn, tôn trọng nhau, cùng sống với nhau thú vị hơn, thoải mái hơn, vững chắc hơn. Và thuận lợi hơn cho việc xây dựng quan hệ lâu dài. Mà chúng ta đều biết, đó là một mục đích có ý nghĩa chiến lược.

     Tất nhiên, sự hiểu biết phong tục tập quán và truyền thống của nhau chỉ có thể được xây dựng trên cơ sở những mối quan hệ qua lại ngoài vòng tiếp xúc khá hẹp hòi (dù rất cần thiết) giữa người bán hàng và khách hàng. Nhưng trong thực tế hiện nay giữa cộng đồng chúng ta và xã hội bên ngoài vẫn còn rất ít quan hệ và tiếp xúc. Nhiều người trong xã hội nước Séc vẫn cho rằng cộng đồng người Việt Nam ở Cộng hoà Séc là một tiểu xã hội khép kín, muốn ở riêng, không thích tiếp xúc với người Séc. Tất nhiên, đó là một sai lầm. Nhưng là sai lầm khá phổ biến và bắt rễ. Cộng đồng người Việt Nam đối với mốt số người Séc dường như  là một dấu hỏi nếu không muốn nói là lo sợ. Mặc dù điều đó là hoàn toàn vô căn cứ và có phần hạn chế về hiểu biết ! Như các bạn biết đấy, thường trong tâm lý của con người những gì gây lo sợ thì cũng dễ gây trong lòng người ta cảm giác là cái gì đáng ghét. Do bị cuốn vào quá trình toàn cầu hoá nên tâm lý nhiều người Séc đang dần mất tính ổn định. Đâu đó trong con người họ tiềm tàng những nỗi sợ hãi . Nên dễ sinh ra và phát triển tư tưởng bài ngoại. Đó là tình hình khá nguy hiểm. Vậy nên tất cả các cố gắng và hoạt động nhằm khắc phục tình trạng cách ly giữa cộng đồng chúng ta và xã hội bên ngoài biết bao là quan trọng.

     Qua một số công tác trong năm vừa qua tôi đã làm quen với  một đội ngũ rất đắc lực của cộng đồng Việt Nam đang hoạt động hằng ngày, vừa chăm chỉ vừa liên tục, vừa triệt để vừa có tính hiệu quả cao, làm phá vỡ và khắc phục thành công cái lũy tai hại đang bao vây cộng đồng.  Đó là các học sinh Việt Nam ở hàng trăm trường học thuộc các địa phương trong cả nước Séc, từ lớp mẫu giáo cho đến các trường cấp ba. Với trình độ hiểu biết tiếng Séc rất cao, với nhiệt tình của tuổi trẻ, với tinh thần hiếu học truyền thống của dân tộc Việt Nam, được các bố mẹ luôn luôn giáo dục, chăm sóc, các học sinh Việt Nam lấy được lòng của các cô giáo và được tuyệt đại đa số học sinh ngưới Séc tôn trọng và quý mến. Đó là một thế hệ đang nuôi được niềm tin cậy và hy vọng về tương lai tốt đẹp của cộng đồng người Việt Nam trên đất này. Chúng ta hãy luôn luôn tiếp tục chú trọng phát triển đội ngũ các chiến sĩ hữu nghị này về mọi mặt. Chúc cho tình đoàn kết dân tộc không chỉ là trên một vùng lãnh thổ, không chỉ trên cùng một màu da. Chúng ta hãy cùng nhau đi đến những cái gì đẹp đẽ hơn, cao cả hơn đó là tình “đồng loại“.

Ivo Vasiljev